Kreta is één van de grootste en mooiste eilanden in de Middellandse Zee, vol hemelse stranden, prachtige natuur en een paar duizend jaar aan geschiedenis. Trot Op! trok er op verkenning en zocht de beste hotspots en bezienswaardigheden op Kreta voor je bij elkaar.
Laat ons er niet over liegen: eigenlijk ben ik best een beschaafde jongen. Vrolijk op vakantie gaan naar de wieg van de westerse beschaving leek me dan ook niet het slechtste idee. Die wieg ligt niet in Rome, nee zelfs niet in Athene, maar op het wondermooie eiland Kreta. Hier legden de Minoërs – geen idee of je dat zo schrijft – bijna vijfduizend jaar geleden al de eerste hoekstenen van de Europese cultuur voor ons klaar. Terwijl onze voorouders met z’n allen oegaboega krijsend in een vochtig hol op een hyenabeen zaten te kluiven in de ijdele hoop zich iet of wat warm te houden, werden op Kreta al imposante paleizen neergepoot. Waar de Kretenzers precies vandaan kwamen of hoe ze zich destijds noemden weten we nog steeds niet zeker, maar het handelsimperium dat zich van hieruit ontplooide overheerste meer dan duizend jaar de hele regio, en deed zaken met grootmachten als het oude Egypte en Mesopotamië. Minoïsche schepen zouden zelfs helemaal tot aan de kliffen van Dover gevaren zijn. Dat is een heel eind en valt – zo’n 2.000 jaar voor Julius Caesar de papfles ontgroeide en hetzelfde deed – best indrukwekkend te noemen.
Wat te doen op Kreta: de 11 strafste tips en bezienswaardigheden
Maar waarom ontstond de eerste Europese beschaving net hier, en niet in pakweg Wortegem-Petegem? Eén blik op het eiland zegt genoeg. Kreta is magnifiek. Het binnenland is een eindeloze opeenvolging van indrukwekkende bergketens en valleien; de grillige rotskust herbergt het ene paradijselijke strand na het andere en het klimaat is er perfect voor land- en wijnbouw – iets waar de Kretenzers ook nu nog erg bedrijvig in zijn. Alles opgeteld is Kreta vandaag een verbazend veelzijdige bestemming op een relatief klein oppervlak. Zeker wie een wagen huurt (er zelf naartoe rijden gaat niet want je Mazda kan niet zwemmen) kan hier een gevarieerde en onvergetelijke vakantie uitstippelen. Laat ons daar meteen eens aan beginnen. Zie hier de top 11 activiteiten en bezienswaardigheden die in elke reis naar Kreta zouden moeten zitten.
1. Bezoek het Archeologisch Museum van Heraklion
De gemiddelde vakantie in Kreta begint logischerwijs in de hoofdstad. Dat is Heraklion, en in het oude centrum vind je een hoop pleintjes, wandelstraatjes en gezellige restaurants. Het zijn echter de culturele schatten die van een bezoek een must maken. Het Archeologisch Museum van Heraklion is één van de belangrijkste van z’n soort in Europa. Voor je half het eiland afrijdt om een boel historische sites te bezoeken, pik je hier eerst best wat welgekomen context op. Meer dan 5.000 jaar aan artefacten staat hier bijeengesprokkeld. Het meest intrigerende stuk is de Schijf van Phaistos. Dat is een kleine discus vol vreemde tekens die men nog steeds niet kan ontcijferen. Staan de diepste geheimen van de kosmos er op uitgelegd? Gaat het om een verre voorloper van de Ilias? Is het een onnozele kommisjeslijst van een voorouder van Tante Rita? We komen het allicht nooit te weten. www.heraklionmuseum.gr
2. Zoek de Minotaurus in het Paleis van Knossos
Wie klaar is met het museum, kan even verderop de restanten van het Paleis van Knossos bezoeken. Dit indrukwekkende complex ligt ietwat buiten het centrum en was volgens de legende de thuisbasis van Koning Minos. Die liet er om de negen jaar zeven jongens en meisjes in het labyrint los – elk zichzelf respecterend paleis had destijds een labyrint – om als snack te dienen voor de minotaurus. Dat was een bloeddorstig beest met een mannenlijf en een stierenkop, dat blijkbaar op een strikt dieet stond. Zowel het labyrint als het monster zijn natuurlijk Griekse verzinsels, en Minos was het mediterrane equivalent van Koning Arthur. Het paleis zelf is echter geen mythe, en was eeuwenlang het zwaartepunt van het politieke en economische leven op Kreta. Ook vandaag is het er nog steeds de populairste attractie. Tijdens het hoogseizoen kan het hier akelig druk worden, en zal je je verbeelding moeten gebruiken om de originele glorie te herbeleven. Erg veel staat er ook niet meer van recht, maar desondanks blijft het een impressionante site. Wie naar Kreta reist zonder Knossos te zien had evengoed thuis kunnen blijven. www.knossos-palace.gr
3. Ga al dan niet romantisch op wandel in Chania
Heraklion mag dan de grootste stad van Kreta zijn, Chania is de mooiste. Dit is hoe een mediterrane kuststad er in mijn fantasie dient uit te zien. Een levendige Venetiaanse haven vol pastelkleurige gevels in een halve cirkel langs het water, een historisch centrum vol mooie kerken, een doolhof van smalle winkelstraatjes om in te verdwalen en een indrukwekkend fort om alles min of meer in het oog te houden. Een stad voor romantische avondjes en diners bij kaarslicht dus, waar je na een laatste karaf wijn met een stuk in je frak arm en arm weer naar het hotel loopt om er niet voor publicatie vatbare dingen aan te vatten. Helaas had ik hier lief noch hotelkamer geboekt, en dus hield ik het bij een pint en een moussaka in een restaurantje tegenover de haven. Het kan namelijk niet alle dagen Sinterklaas zijn.
4. Bezoek het antieke Aptera
Ook rond Chania valt heel wat te beleven. Tien kilometer buiten de stad liggen de ruïnes van Aptera. Dat is een historische site die er toen ik er was (dat was eind oktober) zo goed als verlaten bij lag. Gesticht in 700 voor Christus, groeide Aptera al snel uit tot één van de belangrijkste stadstaten op Kreta, tot een zware aardbeving daar in het jaar 365 anders over besliste. Het duurde een paar honderd jaar tot de Byzantijnen zich hier settelden vooraleer er weer leven in de brouwerij kwam. Door deze vreemde geschiedenis kan je nu op dezelfde site zowel een perfect bewaard antiek theater als een klooster uit de 12e eeuw bewonderen. In dat theater worden trouwens nog steeds optredens en voorstellingen gegeven. Ook jij kunt er – meestal is er toch amper volk – desgewenst een klassieke monoloog afsteken.
5. Trek door de Samariakloof of door één van de vele alternatieven
Wie de beentjes even strekken wil – even betekent in dit geval de hele godganse dag – kan ten zuiden van Chania het grootste ravijn van het land doortrekken. De Samariakloof lokt in het hoogseizoen duizenden wandelaars per dag. De route is 16km lang en loopt tussen 300m hoge wanden die op sommige plekken maar een paar meter uit elkaar staan. Gezien ik met de wagen was en achteraf ook weer 16km zou moeten terugpikkelen, besloot ik wijselijk voor een andere optie te gaan. Door Kreta lopen immers meer fotogenieke kloven dan op de kop van Jan Decleir. De kleinere maar ook indrukwekkende Therissokloof kan je gewoon met de auto doorrijden, en het enige waar je voor moet opletten zijn overstekende berggeiten. Die hebben trouwens het hele eiland gekoloniseerd en zie je overal op de meest lachwekkend onveilige kliffen op hun dooie gemak herkauwen. Eens de GOAT altijd de GOAT.
6. Strandvakanties op Kreta: zonnen op de mooiste stranden van Europa
Kreta beschikt niet alleen over heel wat geschiedenis, het heeft ook een aantal prachtige stranden in de aanbieding. Vai Beach bijvoorbeeld, waar je in de schaduw van het grootste natuurlijke palmbos van Europa van je cocktail kan slurpen. Of Elafonisi, waar het strand roos is en het water kraakhelder. Preveli Beach is ook een optie: hier zon je aan de voet van een oud klooster en een rotsmassief van waaruit een riviertje richting zee komt stromen. Dit zijn drie erg populaire locaties, maar op heel wat andere plekken heb je het strand zo goed als voor jezelf. Ik besloot Balos Beach te bezoeken, in het afgelegen noordwesten van het eiland. Je kan hier per boot naartoe, maar echte avonturiers nemen de wagen. Vijftien kilometer rij je dan over een slingerend grindpad naast een afgrond omhoog, terwijl je onderbroek van de stress zo diep tussen je billen kruipt dat je ze kan proeven. Eens geparkeerd loop je een half uur door een fenomenaal maanlandschap van rotsen en struiken, om uiteindelijk via een uitgehakte stenen trap de klif weer af te dalen tot aan het water. Het strand ligt aan een ondiepe lagune en wordt beschut door een aantal rotseilanden. Daardoor kan je over één droge strook zand als Moses door de zee lopen. De wandeling naar beneden geeft je meer het gevoel in het oude, woeste Kreta rond te lopen dan een bezoek aan Knossos. Later bergop weer naar de parking klauteren is net iets minder aangenaam, maar dat neem je er graag bij.
7. Trek de bergen in en ontdek de unieke dorpscultuur van Kreta
Een strandvakantie op Kreta is nooit een slecht idee, maar de beste ontdekkingen doe je in de bergen. Niet alleen zijn die met hun talloze haarspeldbochten en verzichten erg aangenaam om door te rijden, je komt er ook in een compleet andere wereld terecht die mijlenver verwijderd ligt van de kosmopolitische kuststeden. De tijd lijkt hier decennialang te hebben stilgestaan. De meeste dorpjes liggen uitgespreid rond één bakker of een paar cafés, waar stoere besnorde venten in traditionele zwarte pakken en met hun broek in hun botten gestopt wild gesticulerend van hun koffie nippen. Hier en daar zal je een plaatsnaambord zien dat vol kogelgaten zit. Dat komt niet omdat het hier gevaarlijk is – de meeste mensen zijn ongelofelijk vriendelijk – maar omdat men hier de grootste wapencultuur van Europa koestert. Tijdens m’n eerste avond in de bergen werd in het dorp een trouwfeest gehouden, waarbij uitgebreid en vrolijk in de lucht werd geschoten. Het is eens iets anders. Zet je in eender welk bergdorp aan een tafeltje in een taverne, en je zal een feestmaal voorgeschoteld krijgen zonder gelijke, aan erg democratische prijzen en met meestal nog wat gratis raki erbovenop.
8. Koop originele keramiek in Margarites
Eén van de allerleukste dorpjes om even te stoppen is Margarites, dat vlakbij de ruïnes van het oude Eleftherna ligt – een andere belangrijke historische site die momenteel nog steeds wordt uitgegraven. Dit fotogenieke gehucht staat bekend om z’n aardewerk. Het hele dorp bestaat uit niet meer dan één straat, maar er staan wel twintig pottenbakkerijen op je te wachten. De meest unieke daarvan is Keramion, waar alles volgens de originele Minoïsche technieken wordt geproduceerd. Het aardenwerk wordt hier met hout gebakken, wat voor een ongewone bruine afwerking zorgt. George en Marinki zijn vaak in de winkel zelf in de weer, en leggen met plezier uit hoe alles in z’n werk gaat. Aangename babbels gehad. www.keramion.gr
9. Bezoek het Lasithi Plateau en de Grot van Dikteon
Eén van de mooiste en meest avontuurlijke ritten die je op Kreta kan plannen is die naar het Lasithi Plateau. Dat ligt een heel eind van Heraklion, en de weg ernaartoe klimt vanaf de zee meedogenloos naar boven via talloze haarspeldbochten en fenomenale panorama’s (je kan dit ook met de fiets proberen, maar daar begin ik niet aan). Het plateau zelf is een uitgestrekte groene hoogvlakte op negenhonderd meter boven de zeespiegel, volledig omcirkeld door grillige bergruggen. Hier zie je het rurale Kreta op z’n best, en vroeger zag het er nog veel mooier uit, want toen stonden hier 20.000 traditionele windmolentjes te draaien. Wie eenmaal op het plateau is geraakt kan via een korte maar stevige wandeling een bezoek plegen aan de Grot van Dikteon. Dat lijkt wel een ondergrondse kathedraal vol indrukwekkende stalactieten dan wel mieten. Volgens de legende is dit ook de plek waar oppergod Zeus geboren werd en later door z’n moeder werd verstopt zodat z’n vader Kronos hem niet zou opeten. Het Griekse pantheon had meer dan een paar familie-issues.
10. Sta stil bij het tragische Moni Arkadiou Klooster
Waar de bergen in Kreta ook mee volstaan, zijn oude kloosters. Moni Arkadiou is hiervan het bekendste. Dat is een fraai en atmosferisch complex dat gebukt gaat onder een historische tragedie. In 1866 hadden na de Turkse invasie van Kreta een paar honderd Griekse mannen, vrouwen en kinderen hun toevlucht gezocht tot het klooster, waar ze werden omsingeld door tweeduizend Turkse soldaten. In plaats van zich over te geven, besloten ze het kruitmagazijn op te blazen, en met uitbreiding ook zichzelf en de Turken. Eén enkel jong meisje overleefde de explosie. Deels door dit drama blijft het klooster ook vandaag nog een plek om even stil van te worden. De bustes van het meisje en de priester die het kruitvat aanstak, staan nog steeds buiten het klooster. In een ossuarium voor de ingang worden de beenderen van een aantal van de slachtoffers bijgehouden. Vraag me niet waarom.
11. Drink een hele hoop wijn in de Silva Winery
Kreta staat bekend om zijn fantastische wijnen, en de grootste wijnstreek ligt net onder Heraklion. Ik ging er op bezoek bij de Silva Daskalaki Winery: een familiale wijnbouwerij met een breed assortiment aan flessen. Het bedrijfje wordt gerund door een moeder en haar dochter, die ook food-pairings met traditionele Kretenzische gerechten aanbieden. Een deel van hun wijnen wordt nog volgens de oude methodes geproduceerd en bewaard in echte amforen uit klei, die met bijenwas worden afgesloten. Wie ooit een traditioneel bacchanaal met antieke Griekse wijnen wil organiseren, komt er hier waarschijnlijk het dichtste bij. www.silvawines.gr
Wat te doen op Kreta: hotels en huurauto’s
Mijn hotel op Kreta was eigenlijk een volledig uitgerust appartement in Aposperitis Villas, vlak buiten het bergdorpje Drosia. Daar liggen meerdere gezellige appartementjes op zo’n drie kwartier rijden van Heraklion voor je klaar. De appartementen zijn eigendom van een vriendelijk ouder koppel dat bijna elke dag vanuit de hoofdstad komt aanrijden om alles kraaknet te houden. Toen ik weer vertrok kreeg ik gratis en voor niets een fles zelfgemaakte raki en een hele doos gebakjes mee. Kwestie van je welkom voelen kan dit tellen. Meer informatie over Aposperitis Villas en vele andere huurlocaties op Kreta vind je op de boekingswebsite van Eliza was here (als je via deze link boekt krijg ik een percentje).
Deze reportage verscheen in een andere vorm eerst in VAB Magazine. De online versie ervan kan je hier lezen. https://magazine.vab.be/op-reis/kreta/
Ik vloog op iets meer dan drie uur tijd rechtstreeks vanuit Zaventem naar Heraklion met Brussels Airlines. www.brusselsairlines.com
Mijn huurauto kwam van Hertz, en kon ik op de luchthaven zelf ophalen en weer afleveren. Gezien rijden in Kreta vaak over steile bergwegeltjes en via haarspeldbochten gaat, beschik je best over enig zelfvertrouwen en stuurkunde. De hoofdweg die de grote kuststeden verbindt staat trouwens vol flitspalen, die meestal net staan opgesteld op plekken waar de maximum snelheid van 90 naar 60km/u gaat. Bij dezen ben je gewaarschuwd. www.hertz.com
Voor meer informatie over Griekenland en Kreta, bezoek www.incrediblecrete.gr en www.ilovegriekenland.nl. Voor de leukste hotelletjes of appartementen, bezoek: www.elizawashere.be.
Zin in een aantal andere buitenlandse bestemmingen? Lees dan hier m’n stukjes over Amsterdam, Swaziland, Porto of Lodz.
Wil je een paar Belgische steden verkennen? Lees hier alles over Hasselt, Genk, Kortrijk, Roeselare, Deinze of Diest.
No Comments