Ontdek 13 bijzondere musea in Amsterdam

Op zoek naar alternatieve en unieke musea in Amsterdam? Is de rij aan het Anne Frank Huis of het Rijksmuseum wat te lang naar je zin? Haal alvast opgelucht adem, want Trot Op! zet zo maar even dertien van de meest bijzondere museums in Amsterdam voor je op een rijtje: meteen de perfecte lijst om tijdens je volgende citytrip af te vinken.

Gezien de meute dronken Hollanders die me hier elk weekend van je nounounou voor de voeten komt lopen zou je het niet meteen zeggen, maar in vergelijking met Amsterdam is Antwerpen een veredeld provinciestadje. Dat moeten toegeven prikt wel wat, maar ik ben vooralsnog niet blind en de realiteit is wat ze is. Amsterdam is zowel charmant als innovatief, baadt al dan niet terecht in een alles-kan-alles-mag sfeertje en biedt bezoekers schijnbaar eindeloze mogelijkheden op zowat alle denkbare vlakken. Het is kortom een wereldstad met een naam en een aantrekkingskracht waar we in België enkel van kunnen dromen, en daar gaat wat in een schreeuwerige toeristenboot door de Brugse reien varen niet meteen iets aan veranderen. Dat kan je in Amsterdam namelijk ook, en daar ben je er bovendien niet op tien minuten klaar mee.

 “Amsterdam is een wereldstad met een naam en een aantrekkingskracht waar we in België enkel van kunnen dromen.”

Het gevolg van die populariteit is dat het er naar het schijnt wel eens druk kan worden. Elke halvegare met een rugzak en een paspoort wil tegenwoordig op citytrip naar Amsterdam. Daardoor is het één van de enige steden in Europa geworden waar men, als puntje bij paaltje komt, eigenlijk met een acuut teveel aan toeristen zit. Die overrompeling uit zich niet enkel op straat, maar ook in de voornaamste musea in Amsterdam. Wie het Anne Frank Huis wil bezoeken zal daar in de meeste gevallen een kleine week op voorhand een kaartje voor moeten kopen, en in het Rijksmuseum loop je ook niet snel in je eentje rond. Je kan namelijk niet alles hebben in het leven.

 

Ontdek 13 bijzondere musea in Amsterdam

Gelukkig is het aanbod aan Amsterdamse attracties zo veelzijdig en ligt alles in die mate over de hele stad verspreid, dat je helemaal niet in de drukste buurten of musea moet zijn om een buitengewoon aangenaam weekend te beleven. Zeg nu zelf: die Nachtwacht van Rembrandt heb je ondertussen wel gezien, en op de Wallen loopt elke avond zoveel zweterig, marginaal volk te drummen dat je voor je het weet een gracht in stuikt. Daarom besloot ik voor jullie – ik leef namelijk om te geven – een hoop alternatieve musea in Amsterdam op een rijtje te zetten. De stad beschikt volgens Wikipedia over maar liefst 117 exemplaren, en daar koos ik er dertien van de meest opvallende tussenuit om ze vervolgens in een handig en – al zeg ik het zelf – buitengewoon entertainend lijstje te gieten. Vandaag dus geen Anne Frank Huis, geen Rijksmuseum, geen Rembrandthuis, geen Van Gogh Museum, geen NEMO Science Museum en geen Madame Tussauds: daar raak je in je vrije tijd zelf wel eens binnen. Wel in de aanbieding: dertien van de vreemdste, alternatiefste en meest bijzondere musea in Amsterdam. Geniet ervan!*

*Met een I amsterdam City Card mag je in de meeste musea gratis binnen, en kan je ook zonder te betalen bus en tram op. De fiets is echter met voorsprong het handigste vervoersmiddel in Amsterdam, zeker omdat de afstanden in dit artikel soms pittig kunnen zijn. Neem je plooifiets dus mee of huur er eentje terplekke. Omdat ik een behulpzame jongen ben, heb ik overal trouwens ook de prijs en de gangbare korting bijgeschreven. Geen dank. PS: wie via bovenstaande link een I amsterdam City Card bestelt, steunt meteen ook zonder extra kosten het blog. 

 

1. Het Kattenkabinet: een Amsterdams museum voor en door katten

Weet je wat een hoop mensonterend saaie musea onmiddellijk naar een veel hoger niveau zou tillen? Laat er wat random beesten in los: iedereen blij. Dat vonden ze in het Kattenkabinet ook, en ze voegden meteen de daad bij het woord. Alle kunst in dit oude herenhuis is gerelateerd aan katten: van kattenbeelden, kattenschilderijen en een rouwregister voor je overleden vriendjes tot een gemummificeerde Egyptische kat onder een stolp. Daarenboven lopen hier ook twee levende exemplaren rond, die als pluizige suppoosten dienst lijken te doen. Ze dutten op tafels en zetels, kijken verveeld toe wanneer je er je duizendste foto van wil nemen en gedragen zich alsof het hele huis van hen is – en eigenlijk is het dat ook. De collectie zelf daar ben je vrij snel doorheen, waardoor de meeste bezoekers het gros van hun tijd spenderen aan spelen met de aanwezige en licht minachtend kijkende poezenbeesten. Er zijn ergere plekken om een zaterdagmiddag in door te brengen.

Het Kattenkabinet: Herengracht 497. Prijs: €10 (50% korting met I amsterdam City Card). www.kattenkabinet.nl

 

2. STRAAT: ’s werelds grootste street art museum ligt in Amsterdam

Wie het centrum van Amsterdam wat te druk vindt, kan met de veerboot achter het station (richting Buiksloterweg) het water oversteken alsof het niets is. Je komt dan in het veel rustigere maar niet minder interessante Amsterdam Noord terecht. Daar vind je met de NSDM-werf één van de meest unieke sites van de stad. Ooit was dit de grootste scheepswerf ter wereld, maar nu is het een creatieve hub vol startups, verenigingen en een populair restaurant (zie onderstaande foto’s). Op dezelfde locatie ligt STRAAT: een indrukwekkend street art museum in een massieve oude scheepshangar. Hoewel een mens zich de vraag kan stellen of street art in een museum nog wel als street art beschouwd kan worden (dat doen ze er zelf trouwens ook) lijkt het antwoord me irrelevant als je het eindproduct bekijkt. Meer dan 150 monumentale werken van de grootste namen uit het wereldje kregen er onderdak. Hier hangen echte meesterwerken uit, en dat is exact wat ik vandaag in heel wat moderne kunst mis. Iedereen is zo gefocust op het brengen van een – vaak opvallend banale – boodschap, dat men vergeet ook iets moois te maken. Het resultaat is niet zelden semi-intellectuele rommel waarnaar de gemiddelde meerwaardezoeker even diep nadenkend staren kan. Straatartiesten weten nog te verbluffen met de schoonheid van hun kunst. Een aantal van de werken die hier uithangen zijn tot op het ontroerende af prachtig. Niet te missen.

Straat Museum Amsterdam: NSDM-Plein 1. Prijs: €17.50 (25% korting met I amsterdam City Card). www.straatmuseum.com

 

 

3. NXT Museum: een museum rond New Media Art

Ook in Amsterdam Noord ligt NXT: een museum dat zich toespitst op wat men tegenwoordig New Media Art noemt. Alles wat je hier te zien krijgt is opgesteld via digitale installaties. Het resultaat valt op z’n minst trippy te noemen: bevreemdende Chinese games die filosoferen over identiteit, de materiële wereld en de vraag of een ziel wel kan lijden in de hel als er geen lichaam meer is om de pijn te voelen; imposante LED-projecties van je bewegende zelf en hele ruimtes die in psychedelische kleuren en patronen rond lijken te draaien. Erg unieke en verfrissende ervaring, zeker in vergelijking met het gemiddelde standaardmuseum. Contractueel mag ik het er niet over hebben, maar een bezoekje aan een andere typische Amsterdamse attractie (je weet welke) brengen vooraleer je hier binnenstapt lijkt me niet het slechtste idee.

NXT Museum Amsterdam: Asterweg 22. Prijs: €24.75 (€18.50 met de I amsterdam City Card). www.nxtmuseum.com

 

4. Museum Vrolik: grasduinen in de menselijke anatomie

Van Amsterdam Noord trekken we helemaal naar het zuiden van de stad, waar ver buiten de stadskern het AMC ziekenhuis ligt. Daar vind je naast de hoofdingang Museum Vrolik: het anatomische museum van de Universiteit van Amsterdam. Dat werd vernoemd naar Gerard en Willem Vrolik, die hier in de 19^e eeuw hoogleraar anatomie waren en doorheen de jaren een verbazende berg menselijke resten in hun kelder opstapelden (voor onderzoek, geen paniek). Die collectie werd na hun dood door een waarschijnlijk licht verontruste weldoener aan de universiteit geschonken, waar men er prompt een museum van maakte. De expositie is niet bepaald voor iedereen. Je ziet hier specimen op sterk water van zowat elk onderdeel van het menselijk lichaam, maar er staan ook een heleboel voorbeelden van fysieke afwijkingen en aandoeningen tentoon. Dat is een tikje luguber om door te lopen, maar wel erg fascinerend. Best niet als hypochonder bezoeken, of je hebt meteen een hele waslijst aan nieuwe ziekten om aan je denkbeeldige lijst toe te voegen.

Museum Vrolik: Meibergdreef 15, gewoon de hoofdingang van het ziekenhuis binnenstappen. Prijs €7.50 (geen korting). www.museumvrolik.nl

 

5. Micropia: leer alles over de nobele microbe

Over ziekten gesproken: die krijg je niet zelden cadeau van bacteriën en andere micro-organismen. Toch zijn microben essentieel voor eenieder die niet onmiddellijk en onherroepelijk dood wil vallen. Over microben en andere onzichtbare kruipers kan je alles leren in Micropia. Dat is een museum in de Artis Zoo – één van de oudste en mooiste attracties van Amsterdam – waar je een apart kaartje voor kan kopen zonder de dierentuin te bezoeken. Het werd een modern en interactief geheel, dat je vertelt wat er dagelijks zoal op je gezicht rondloopt. Je kan jezelf er zelfs scannen om een min of meer correcte schatting te krijgen van het precieze aantal (het zijn er miljarden). Verder ontdek je er op wat voor onwerkelijke plekken microben kunnen overleven en wij niet, hebben ze een catalogus uitgestald van zowat alle soorten stront ter wereld, en kan je digitale patiënten via een leuke quiz van hun infecties helpen genezen. Feeling lucky? Wacht dan bij de kiss-o-meter tot er een Hollandse stoot voorbij trippelt en doe ze binnen om te testen hoeveel microben jullie kunnen uitwisselen in één kus. Niet gegokt is altijd verloren.

ARTIS-Micropia: Plantage Kerklaan 38-40. Prijs: €17.50 (gratis met de I amsterdam City Card). Mensen met een abonnement voor de Antwerpse Zoo kunnen Artis trouwens sowieso gratis binnen. www.micropia.nl

 

6. Electric Ladyland: een fluorescerende kelderervaring in Amsterdam

Electric Ladyland is een piepklein en naar het album van Jimi Hendrix genoemd museumpje vol fluorescerende kunst. Dat vind je in de kruipkelder van Nick: een goedgemutste Amerikaan die me op alle beste manieren aan Leo van That 70’s Show doet denken. Voor vijf schamele euro’s kan je een uur lang naar ’s mans gepassioneerde uiteenzetting luisteren – en die is verbazend interessant. De helft van de kelder werd omgebouwd tot een psychedelische lichtgevende grot vol knopjes om op te drukken. Er staan ook een heleboel stenen en mineralen tentoongesteld. Daar is op het eerste zicht helemaal geen zak aan, tot Nick er met een blacklight en een UV-lamp op schijnt en het geheel in een wilde kleurenstorm tot leven komt. De natuur komt soms – kijk naar mij – met wonderbaarlijke dingen op de proppen. Nick is erg trots op z’n verzameling en beschouwt ze als z’n levenswerk. En dat is altijd aangenaam om naar te luisteren.

Electric Ladyland: Tweede Leliedwarsstraat 5. Prijs: €5. Enkel op afspraak. www.electric-lady-land.com

 

7. Het Museum van de Geest: trippen in het brein van een ander

Het Museum van de Geest zit verstopt in het mooie Hermitagegebouw, en focust zich op de zogeheten Outsider Art. Dat is kunst van mensen die niks hebben met de gevestigde artistieke wereld of stromingen en gewoon hun ding doen zonder voorkennis of opleiding. Niet zelden zijn dit ook personen met bepaalde obsessies of mentale issues. Het museum heeft geen vaste collectie. Momenteel loopt er For the Love of Art: een expositie waarmee kunstenaars hun soms kolkende binnenwereld aan de buitenwereld proberen tonen. Dat gaat van kleurrijke Pokemon-achtige beeldjes tot wilde tekeningen vol samenzweringstheorieën – denk Mark de Maanman die al drie decennia lang op elke universiteit in Vlaanderen in het ijle loopt te roepen dat ruimtevaart fake is – en een schijnbaar eindeloze stapel ingevulde medische formulieren van een vrouw die driemaal daags alles over haar fysieke en mentale toestand bijhield. Het is geen Rembrandt of Vermeer en van de helft snap je geen bal, maar het blijft interessant om even langs te lopen en jezelf in de soms overuren draaiende geest van een ander te verplaatsen.

Museum van de Geest: Outsider Art, Amstel 51. Prijs: €17.50 (gratis met de I amsterdam City Card). www.museumvandegeest.nl

 

8. Museum Tot Zover: een museum over de dood

Museum Tot Zover is een klein maar fijn museum dat in een kerkhof buiten het stadscentrum ligt. Het concentreert zich op het normaliseren van de dood en de rituelen die er mee gepaard gaan. In de collectie wordt inzicht gegeven in hoe verschillende culturen en religies met hun doden omgaan, en worden een heleboel oude en nieuwe manieren om te rouwen tentoongesteld. Dat gaat van portretten van recent overleden familieleden en dodenmaskers, tot bijvoorbeeld een moderne designstoel gemaakt van de vermalen botten van de overledene (echt waar). Zo kan je altijd nog op de schoot van de bomma gaan zitten, zelfs jaren nadat het arme mens de pijp uitging. In de laatste kamer van de expositie staat in het donker een enkele doodskist op je te wachten – een betere metafoor voor het leven zelf vind je niet. Daar mag je inkruipen om alvast eens te testen hoe het voelt. Dekseltje dicht en dan volgt enkel stilte: verbazend rustgevend.

Museum Tot Zover, Kruislaan 124. Prijs: €10 (gratis met de I amsterdam City Card). www.totzover.nl

 

9. Our House: historisch verantwoord hakken in een discotheek

Weet je wat het gemiddelde museum ook een stuk aangenamer zou maken? Blaas er af en toe eens een leuk muziekje door. Our House is een nieuw en volstrekt uniek museum over de geschiedenis van de house, techno en andere elektronische stijlen. Het museum ligt in een discotheek die ’s avonds nog steeds feestvierders ontvangt. Een ticket is niet bepaald goedkoop, maar je krijgt er heel wat voor terug. Een drankje naar keuze om te beginnen, maar ook twee interactieve licht- en muziekshows: een stevige trip down memory lane voor iedereen die in de nineties jong was. Tussendoor kan je zelf aan je dj-skills werken op allerlei digitale installaties, kan je je eigen beats creëren op een soundboard aan de muur en kan je allerlei artefacten uit het wereldje bewonderen (zoals de helmen van The Chemical Brothers en Deadmau5). De hele show duurt net geen anderhalf uur en is z’n geld meer dan waard. Hier heeft men tijd en moeite ingestoken.

Our House, Amstelstraat 24-26. Prijs: €24.99 (25% korting met de I amsterdam City Card). www.our-house.com

 

10. Red Light Secrets: een inkijk in het leven op de Amsterdamse Wallen

Red Light Secrets is een interessant museum op de Wallen dat vertelt over de geschiedenis en de dagelijkse realiteit van de bekendste rosse buurt ter wereld. Een museum over seks dus, maar veel minder plat dan het wat puberale Seksmuseum iets verderop. Het pand werd vroeger zelf als bordeel gebruikt en die sfeer werd behouden. Via allerlei kamertjes loop je door het leven van een sekswerker, en op het einde ervaar je zelf hoe het voelt om achter een raam te zitten – dat is overigens vrij confronterend. Ondertussen leer je op infoborden aan de muur – en via een audiogids die werd ingesproken door een Russische prostituee – een hoop interessante weetjes bij. Wist je bijvoorbeeld dat de gemiddelde betaalde wip maar een minuut of zes duurt? Goed verdiend denk je dan, tot je leest dat hier shiften van tien uur worden gedraaid. Aan het einde van de tour kan je een briefje met een seksuele bekentenis aan de muur kleven. Er staan absoluut hilarische verhalen tussen. Post je eigen anekdotes gerust in de comments onderaan.

Red Light Secrets, Oudezijds Achterburgwal 60H. Prijs €14.50 (25% korting met de I amsterdam City Card) www.redlightsecrets.com

 

11. The Black Archives: leer over de zwarte geschiedenis van Nederland

The Black Archives is – de naam verraadt het al – een archief, maar doet ook dienst als cultureel centrum en als expositieruimte die de zwarte geschiedenis van Nederland tentoonstelt. Er vinden wisselende expo’s plaats. Momenteel loopt er Zwartheid onder Ogen Komen (Facing Blackness). Daarin zie je hoe de zwarte medemens werd (en soms nog steeds wordt) voorgesteld in Nederlandse boeken en media. Dat zorgt voor ontnuchterende beelden. Er liggen een heleboel relatief recente (kinder)boeken voor je klaar met titels die ik hier zelfs niet neer durf te schrijven. Er staat ook een toren vol extracten uit (voornamelijk Belgische) stripverhalen tentoongesteld, waarin de vele Afrikaanse stereotypes werden uitgevaagd. Het is helaas een hoge toren. Ook het hele debat rond Zwarte Piet komt uiteraard aan bod. Niet de meest comfortabele expositie, maar wel eentje die nodig is.

The Black Archives, Zeeburgerdijk 21. Prijs: €10 (geen karting). www.theblackarchives.nl

 

12. Het Foltermuseum Amsterdam: een museum voor de fijnproever

Amsterdam heeft net als een aantal andere steden z’n eigen Foltermuseum, en in dit geval is dat een kleine en donkere tentoonstelling in een pand langs het water. Je kan hier genieten van een rijke verzameling aan marteltuigen, en meteen ook wat tips opdoen over hoe ze te gebruiken. Alles is vrij rudimentair en je bent er snel mee klaar, maar voor zij die hun sekskelder aan het uitbouwen zijn kan het interessant blijken. Het slotwoord voor je buitengaat stemt wel tot nadenken. “Foltering is nooit uitgebannen. Ook in Westerse democratieën bleef het beulenwerk voortbestaan. Hoeveel mensen roepen vandaag niet om de herinvoering van de doodstraf? Zou het publiek van nu echt zoveel verschillen van de meute die vroeger de beul toejuichte?” Een pertinente vraag. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het Foltermuseum in Brugge groter is en ze er overtuigende wassen beelden gebruiken om het geheel wat realistischer te maken. Je kan er maar goed mee zijn.

Torture Museum Amsterdam, Singel 449. Prijs: €9.5 (geen korting). www.torturemuseum.org

 

13. Het Amsterdam Cheese Museum: letterlijk een kaaswinkel

Als uitsmijter heb ik het nog even over een museum dat er eigenlijk geen is. Het Amsterdam Cheese Museum is niet meer dan een slinkse list van een kaasboer om volk naar z’n zaak te lokken. Hier geen uitgebreide expositie over het hoe en waarom van de kaasmakerij, maar een minieme tentoonstelling in de kelder van een winkel waar je eerst door moet. Gezien de expositie gratis is en je onderweg ook wat samples kan proeven moet je daar niet over zeuren, zolang je weet waar je aan toe bent. Het is het Rijksmuseum niet maar ze zetten je alvast niet in het zak. Elke intelligente zakenbeslissing zonder slachtoffers dient gerespecteerd te worden. Twee huizen verder vind je overigens het Amsterdamse Tulpenmuseum, dat hoogstwaarschijnlijk in hetzelfde bedje ziek is.

The Amsterdam Cheese Museum, Prinsengracht 112. Prijs: volledig gratis. www.cheesemuseumamsterdam.com

 

Bijzondere musea in Amsterdam: waar overnachten?

Voor dit artikel werkte Trot Op! samen met de lieve mensen van I amsterdam. Voor meer informatie over Amsterdam als bestemming en voor alle kortingen waar je met de I amsterdam City Card van kunt genieten, klik hier.

Tijdens m’n weekend in Amsterdam verbleef ik in Pension Homeland. Dat ligt op een voormalig terrein van de marine, op vijf minuutjes fietsen van Amsterdam Centraal. Vroeger sliepen in dit gebouw de matrozen. Langs buiten ziet het er niet de hipste plek uit, maar binnenin werd alles in vintage sixties stijl gelaten. Mijn kamer was een klein maar gezellig appartement en in het hotel zit ook een restaurant, een café en zelfs een microbrouwerij. Het terrein zelf is een oase van rust omringd door water, en dat op een kilometer van het drukste deel van de stad. Er drijft trouwens ook een sauna in het dok. Wel je zwembroek aanhouden want iedereen op het water ziet je zitten. www.pensionhomeland.com

Zo beste vrienden: dit was mijn top dertien van de meest bijzondere musea in Amsterdam. Goed voor een stevig gevuld weekend me dunkt. Ben ik er een aantal vergeten? Ben je het niet eens met m’n lijst? Heb je er zelf nog eentje aan toe te voegen? Laat het me allemaal weten in de commentaren onderaan.

Zin in alternatieve bestemmingen in de buurt van Amsterdam? Lees dan alles over Haarlem, Laren en Hilversum, of over het vlakbijgelegen Flevoland. Wil je elders in Nederland op vakantie? Lees m’n stukken over Zuid-Limburg of over de Waddeneilanden.