Rocken in Riga: 7 spannende tips voor je volgende trip naar Letland

Riga is de hoofdstad van Letland, maar speelde door de eeuwen heen een belangrijke rol in de geschiedenis van verschillende andere Europese rijken. Dankzij dat uitgebreide verleden valt er vandaag de dag heel wat te bezichtigen: van elegante art nouveau en een sfeervolle middeleeuwse binnenstad tot een aantal erg opmerkelijke musea. Trot Op! trok op citytrip naar Riga en kwam terug met de zeven leukste activiteiten.

Het kan in het leven soms snel gaan, beste vrienden. Toen ik een paar weken geleden verveeld wat door m’n mailbox lag te scrollen, viel m’n arendsblik plots op een mailtje waarin men polste of ik zin had in een tweedaagse turbotrip naar Riga. Dat moeten ze me godverdomme geen twee keer vragen, dacht ik. Letland was immers het enige lid van de Baltische Staten waar ik nog geen poot aan grond had gezet (zie hier trouwens m’n artikel over Vilnius) dus dat kwam goed uit. Een dag of tien later stond ik al terplekke en kon ik opnieuw een land van de kraskaart boven m’n bureau wegkrabben. En er valt in Riga begot nog wat te zien ook. Niet enkel is het de grootste stad van de Baltische Staten – er woont iets meer volk dan in Antwerpen – architecturaal is het misschien wel de meest opmerkelijke. De historische binnenstad is een compact geheel van kronkelende kasseistraatjes, gezellige cafés en sierlijke torenspitsen. Daarrond ligt – op de plaats waar vroeger een omwalling stond – een pittoresk park dat de oude stad scheidt van de grote boulevards rondom. Hier vind je de meeste van de art nouveau gevels waarvoor Riga bekend staat. Prachtige buurt om te verkennen, maar loop niet te ver weg. De oude Sovjetblokken aan de stadsrand doen qua contrast wat pijn aan de ogen. Ach, in Brussel is ook niet alles even mooi als op de Grote Markt.

 

Rocken in Riga: 7 spannende tips voor je volgende trip naar Letland

Als een vrouw die in haar leven wel wat slecht volk is tegengekomen, sleurt Riga een hoop bagage uit het verleden met zich mee. De regio veranderde door de jaren heen een paar keer abrupt van eigenaar. De stad werd in de 12^e eeuw gesticht door een Duitse bisschop, en groeide al snel uit tot een economische hub tussen het Russische rijk en het westen. In de 16^e eeuw nam Zweden het bestuur over, waarna Riga de grootste stad van het Zweedse keizerrijk werd vóór Stockholm – jep: Zweden had zowaar een keizerrijk. Daarna was het de beurt aan de Russen, die er de belangrijkste haven voor de houtexport ter wereld van maakten. Riga werd zo hun voornaamste stad na Moskou en Sint-Petersburg. Rond de start van de 20^ste eeuw was Riga een spetterende metropool, vol kunstige cafés, dansclubs en salons waar intellectuelen sigaren kwamen roken. Helaas pindakaas werd die stad vervolgens compleet platgelegd tijdens WOI, om een paar decennia later door de nazi’s bezet te worden. Na de oorlog verdween Riga achter het ijzeren gordijn, tot Letland begin jaren negentig onafhankelijk werd. Zelfs tijdens die donkere jaren bleef het een cultureel baken en een broedplaats voor progressieve denkers. Riga is kortom een stad met een verhaal, en daar zullen we samen eens snel een paar bladzijden uit lezen zie.

 

1. Art nouveau in Riga: ontdek de mooiste gevels van de stad

Riga beschikt niet alleen over een vervaarlijk gezellige oude stad, je kan er ook naar meer dan 800 herenhuizen met fantastische art nouveau gevels komen gapen. Die vind je vooral rond Alberta Street, en in een paar andere wijken net buiten het historisch centrum. art nouveau of jugendstil werd begin 20^ste eeuw in bijna heel Europa populair – met de Belg Victor Horta als één van de grootste architecten. Brussel had zomaar de hoofdstad van de art nouveau kunnen zijn, maar gezien ze daar de helft van ’s mans gebouwen alweer zonder pardon tegen de grond hebben gegooid, gaat die titel nu naar Riga. Art nouveau is een excentrieke stijl vol sierlijke kronkels en bevreemdende gezichten boven deuren en ramen: van blote nimfen tot draken, leeuwen en lelijke waterspuwers. Eén van de voornaamste architecten in Riga zelf was Mikhail Eisenstein: vader van regisseur Sergei Eisenstein die Pantserkruiser Potemkin filmde. Dat zegt je misschien niet veel, tot je beseft dat elke keer er in een film of op TV een kinderwagen in slow motion van een trap dondert (van The Untouchables tot in The Simpsons) men hier de mosterd is komen halen. Ja ik heb een master Filmstudies, en dit is de allereerste keer dat ik er professioneel gebruik van kon maken. Voor allerlei leuke gratis wandeltours, inclusief eentje langs de art nouveau: www.rigafreetours.com.

 

2. The Corner House: bezoek een oud hoofdkwartier van de KGB

Ik weet niet of jullie het nieuws zowat hebben gevolgd, maar gezien het aantal rijke Russen dat de laatste tijd geheel toevallig uit allerlei ramen valt, lijkt de KGB weer helemaal in. Ook in Riga kan je mooie herinneringen ophalen aan de glorietijd van deze prachtige geheime dienst, en dat doe je in alweer een art nouveau gebouw in het centrum. Het zogeheten Corner House deed vroeger dienst als hun lokale hoofdkwartier. Talloze gevangenen werden voor soms belachelijke vergrijpen vastgehouden en in veel gevallen ook gemarteld. In een donkere kelder – die opzettelijk warm werd gehouden – werden deze arme zielen op elkaar gepropt, waarna ze al snel door begonnen draaien van de dorst en de uitdroging. Na de onafhankelijkheid in 1991 werd het gebouw verzegeld, maar in 2012 opende het opnieuw de deuren als museum, met als doel de geschiedenis nooit te vergeten. En kijk: we zijn vandaag tien jaar later en de herinnering aan de KGB zit bij de Letten verser dan ooit in het geheugen. Hoe zou dat komen? www.okupacijasmuzejs.lv

 

3. First Crew: een enorm standbeeld voor ruimtebeesten

Lance Armstrong mag dan wel de eerste man op de maan geweest zijn – later trouwens nog de Tour gewonnen: straffe gast – maar voor hij daar een grote stap voor de mensheid mocht gaan zetten, had men als test al een paar dozijn huisdieren de ruimte ingeschoten. Voor het grootste deel daarvan was dat einde verhaal. Zelfs de hond Laika – ’s werelds bekendste pluizige astronaut tot Dirk Frimout ook eens mocht meevliegen – ging een paar uur na de lancering al de pijp uit van de stress en de hitte. De eerste beesten die levend en wel terug op aarde landden, waren trouwens twee Russische schildpadden in 1968 – slow and steady wins the race. Om die allereerste astronauten te gedenken, werd in Riga een enorm standbeeld van een chimpansee in een ruimtepak onthuld. Het ding heet officieel First Crew maar werd al snel Sam gedoopt. Eerst maakte het deel uit van een beeldenfestival in het Kronvaldapark, maar het bleek zo populair dat ze het een vaste plek hebben gegeven in een woonwijk buiten het centrum. Daar kan je het – Ground Control to Major Bananas nog aan toe – vandaag de dag nog steeds bezichtigen.

 

4. Castle of Light: Riga’s indrukwekkende nieuwe bibliotheek

Af en toe eens voor een leuk boek gaan zitten in plaats van hele dagen domme praat verkopen op Facebook: het zou een hoop volk (vooral jou, KEVIN) goed doen. Dat dacht men in Riga ook, en daarom openden ze in 2014 een bijna potsierlijk gigantische bibliotheek aan de overkant van de rivier. Dat is het zogenaamde Castle of Light: een modern gebouw in de vorm van een berg met een vlam op. De hoogste verdieping wordt elke zaterdag opengesteld voor het publiek, zodat iedereen van een prachtzicht op de oude stad kan genieten. De bibliotheek zelf is even indrukwekkend, met een open ruimte in het midden waardoor je voorbij talloze verdiepingen aan boekenrekken naar boven kan kijken. Meer dan zes miljoen boeken staan hier gecatalogiseerd, die je op meer dan 1.000 verschillende zitplekjes kan doorbladeren. De naam van het bouwsel gaat trouwens terug naar een legende over een kasteel dat kennis verbeeldt maar in een meer zinkt, om enkel weer te verrijzen als de duisternis van oorlog en bezetting is overwonnen. Het zou stilaan eens tijd beginnen worden. www.lnb.lv

 

5. Ga winkelen in de Riga Central Market

Cultuur opsnuiven allemaal goed en wel, maar soms wilt een mens gewoon kommisjes doen. En daarvoor heeft Riga heeft de perfecte locatie voorhanden.  De Central Market in – jawel – het centrum, is de grootste overdekte markt van Europa. Vijf monsterlijke hangars staan er voor je klaar, plus nog heel wat kraampjes daarbuiten. Die deden oorspronkelijk dienst als parkeerplaatsen voor zeppelins, maar na een klein incidentje met de Hindenburg raakte dat vervoersmiddel vreemd genoeg wat uit de mode. De hangars kwamen leeg te staan, waarna ze in 1930 tegen een stevig prijsje van de stad Vainode naar Riga werden verhuisd. Vandaag de dag vinden er meer dan 70.000m² aan marchanten een thuis: mooi verdeeld in een vlees-, vis- en groentenhal. Allemaal gebouwd in neoklassieke en Art Decostijl trouwens. Zeker eens tot daar wandelen.

 

6. Bewonder een tweekoppige hond in Riga’s Museum voor de Geschiedenis van de Geneeskunde

Ene Vladimir Demikhov kwam ooit op het perfect normale idee om een hondenkop aan de nek van een andere hond te naaien en vervolgens hun twee bloedsomlopen met elkaar te verbinden. Dat klinkt als één of ander ziek Frankensteingedoe, maar de beestjes bleven wonder boven wonder vier dagen leven en de man werd één van de grootste pioniers in het onderzoek naar de ontwikkeling van orgaantransplantatie. Deze misdaad tegen de natuurlijke orde kan je vandaag in opgezette vorm bewonderen in het Museum voor de Geschiedenis van de Geneeskunde – net als een hoop andere opgezette beesten en één van de bovenstaande in de ruimte getorpedeerde apen. Ook het anatomisch museum is de moeite voor mensen die tegen een stootje kunnen: een uitgebreide verzameling van misvormde ledematen, organen en embryo’s op sterk water. Er valt ook een hele collectie plaasterafdrukken te bewonderen van mensen met lepra: het zou zo maar eens een gezellige namiddag kunnen worden. Zij die het graag wat minder expliciet hebben, kunnen ook een interessante expositie over ruimtegeneeskunde bezoeken. Voor ieder wat wils. www.mvm.lv

 

7. Dagtrips vanuit Riga: bezoek het Knokke van Letland in Jurmala

Ben je de stad even beu, wil je wat uitwaaien aan het strand en desnoods met je dad bod de Baltische Zee induiken? Trek dan op een goed half uur rijden van Riga naar Jurmala. Dat is de populairste en meest mondaine badplaats van het land. Jurmala kan pronken met een lang wit strand en een hoop klassieke en mooi versierde houten huizen die er tussen de dennenbomen werden gebouwd. Zelfs in de hoogdagen van het communisme was het hier een jetsetbestemming vol rijke Russen en apparatsjiks. Vandaag de dag zijn het vooral mensen uit Riga zelf die van de zon en het strand komen genieten. Wie meer wil doen dan zonnen, kan in het bos ernaast de uitkijktoren bestijgen (spoiler: je ziet bomen) of met z’n kleine mannen een uitgebreid klimparcours verkennen. Perfect daguitstapje voor wie de drukte van de stad uit wil. Kom wel bij goed weer of in het hoogseizoen of je zal er zoals ons quasi alleen staan. Heeft ook z’n charmes natuurlijk.

 

Hotels in Riga en verdere praktische informatie

Trot Op! verbleef twee nachten in het Pullman Riga Old Town Hotel. Dat is een mooi hotel (vijf sterren) met een restaurant waarin ik een erg lekkere steak sandwich gegeten heb. Geen klachten!

Voor meer info over Letland en Riga als bestemming, kan je surfen naar: www.latvia.travel.

Wij vlogen rechtstreeks naar Riga vanuit Zaventem met AirBaltic: www.airbaltic.com,

Gezien de korte duur van de trip en het relatief slechte weer, zijn voor de eerste keer niet alle foto’s in dit reisverhaal van mijn eigen hand. Ik werd aan extra beeldmateriaal geholpen door de lieve mensen van de toeristische dienst.

De volgende fotografen verdienen genoemd te worden: Lauris Aizupietis voor de foto van First Crew; Reinis Hofmanis voor de foto van de Bibliotheek; nogmaals Reinis Hofmanis, Ansis Starks en de Jurmala City Council voor de foto’s van Jurmala.

Wie interesse heeft in een aantal andere Europese bestemmingen, leest best m’n artikels over Lodz, Latvia, Vilnius, Porto en Zuid-Limburg. Wie ook eens wat verder wil, leest hier m’n stukjes over Swaziland, Malawi en Sao Tomé.

Ben je zelf fan van Riga? Ben ik een aantal dingen vergeten? Is het Louis Armstrong die de eerste stap op de maan heeft gezet (kon trouwens verbazend goed trompet spelen: straffe gast)? Laat het me vooral weten in de commentaren onderaan.