Alternatieven voor Amsterdam: wat te doen in Haarlem, Laren en Hilversum

Amsterdam is een heerlijke stad, maar het kan er wel eens druk worden. Daarom kan het prettig zijn ook de omgeving rond de Nederlandse hoofdstad te verkennen. In pakweg Haarlem, Laren en Hilversum valt immers heel wat te beleven. Trot Op! zocht voor jullie de interessantste alternatieven voor een weekend Amsterdam bij elkaar.

Amsterdam hoort net als Venetië en Barcelona bij dat kleine groepje Europese topsteden waar simpelweg iedereen naartoe wil. Het gevolg daarvan is dat je er nooit alleen bent. Aangenaam als je in de toeristische sector werkt; minder tof wanneer je elke ochtend geplet tussen die zweterige hoop ongeregeld de tram op moet. Toen ik er vorige week voor het eerst was – Ik weet het, schandalig – werd het me zelf snel duidelijk. Enthousiast liep ik naar het Anne Frank Huis, om daar vervolgens op de beschaafdst mogelijke manier uitgelachen te worden door de poortwachter. Eerstvolgende beschikbare tickets: binnen vijf dagen. Uit armoe trok ik dan maar naar het wat verder gelegen Seksmuseum. Daar hoefde ik niet aan te schuiven, het achterhuis was er gevoelig ruimer en al bij al loopt een mens daar toch iets vrolijker weer buiten. Goeie deal, maar u begrijpt het probleem. Amsterdam is een fantastische bestemming, maar kreunt onder het overtoerisme.

“Enthousiast liep ik naar het Anne Frank Huis, om daar vervolgens op de beschaafdst mogelijke manier uitgelachen te worden door de poortwachter. Eerstvolgende beschikbare tickets: binnen vijf dagen.”

Daarom werkt I amsterdam al een tijd samen met een aantal partners uit de wijde omgeving van de hoofdstad. Zo probeert men toeristen te overtuigen ook wat alternatieven voor Amsterdam te overwegen, en zodoende niet de godganse dag in de weg te lopen sloffen van de arme zielen die er wonen. Het is hier dat ondergetekende in het spel komt. Ik beschik namelijk over jaren aan professionele ervaring in het lokken van mensen naar zelfs de meest troosteloze, oninteressante bestemmingen ter wereld (Ter illustratie: deze zomer schreef ik een artikel over Boom. BOOM!) Dan zou dat voor het mooie Haarlem, Laren en Hilversum ook nog net moeten lukken, denk ik dan. We zullen er godverdomme eens werk van maken. *kraakt vingers*

 

Alternatieven voor Amsterdam: wat te doen in Haarlem, Laren en Hilversum

In tegenstelling tot wat ik voordien dacht – ondanks m’n ronduit academische voorkomen ben ik niet van de slimste – zijn Haarlem, Laren en Hilversum geen districten van Amsterdam, maar volledig op zichzelf staande bestemmingen. Bestemmingen die bovendien makkelijk te combineren vallen met een bezoekje aan de hoofdstad. Zo’n half uur nadat ik m’n auto in een parkeergarage in Hilversum had achter gelaten stond ik bijvoorbeeld al met m’n ogen te knipperen in Amsterdam Centraal. Daar hoef je trouwens helemaal niet naartoe moest je daar geen zin in hebben. Wie het graag wat kalmer houdt, kan gewoon lekker in de rand blijven hangen. Haarlem is zelf een grote stad met een rijk verleden, en is een citytrip op zich waard. Laren is niet meer dan een veredeld dorp maar ligt middenin een mooi stuk natuur in de Gooi en Vechtstreek. Ideaal voor wandelaars en fietsers, maar ook kunstliefhebbers kunnen er verbazend veel ontdekken. Hilversum is dan weer de Hollandse mediastad bij uitstek. Doordat hier heel wat omroepen gevestigd zijn, woont half bekend Nederland er in de buurt. Wie pakweg Linda de Mol haar zondagse pistolets eens wilt zien scoren, weet dus waar naartoe. Laat ons bij dezen van (de) wal(len) steken en samen de voornaamste toeristische trekpleisters in Haarlem, Laren en Hilversum ontdekken. Houd je vast aan je bretellen: het wordt een wild avontuur.

 

1.  Het Teylers Museum in Haarlem: het oudste museum van Nederland

Haarlem is op veel vlakken de wat compactere versie van Amsterdam. Je wandelt er langs kabbelende kanaaltjes, door gezellige steegjes en in begijnhoven waar verbazend veel rode lampjes voor de ramen hangen – geen idee waar die voor dienen. Er ligt een mooie grote markt vol cafés en restaurants op je te wachten, en in het midden daarvan staat een imposante kerk. Haarlem beschikt ook over verschillende musea. Het meest unieke daarvan is waarschijnlijk het Teylers Museum. Dat ligt in een neoklassiek gebouw langs het water, en is officieel het oudste museum van Nederland. Pieter Teyler was een rijke zijdefabrikant, bankier en verwoed verzamelaar uit de 18^e eeuw. Na z’n dood liet hij de helft van z’n fortuin na om de kunst en de wetenschap te ondersteunen. Daarmee werd onder meer dit museum gebouwd, en dat is een allegaartje van fossielen, skeletten, wetenschappelijke experimenten, schilderijen en zelfs schetsen van Michelangelo en Rembrandt. Alles wordt door natuurlijk daglicht verlicht, en staat kriskras door elkaar uitgestald in prachtige ruimtes vol houten kasten. Daardoor baadt het geheel in een nostalgisch sfeertje dat veel moderne musea missen. Het pièce de résistance is een elektrostatische generator waarmee men binnenskamers bliksems kon opwekken. Dat toestel was zo berucht dat zelfs Napoleon ervoor naar Haarlem kwam gereden. Helaas stapte hij natgeregend en met een twintigkoppige bodyguard de ruimte binnen. Daardoor werd de lucht te vochtig, waardoor het toestel dienst weigerde en hij beteuterd weer huiswaarts kon. Gelukkig voor Napoleon ging hem het later in het leven veel beter voor de wind. www.teylersmuseum.nl

 

2.  Huis Barnaart in Haarlem: een kijk op het leven van de burgerij

Huis Barnaart is een ander, gloednieuw museum in Haarlem, en één van 35 museumhuizen die over heel Nederland te bezoeken vallen. Stuk voor stuk zijn dat belangrijke gebouwen uit verschillende periodes die bewaard werden om ons een blik op de tijd van toen te gunnen. In het geval van Huis Barnaart is dat een blik op het leven van een onfatsoenlijk rijke koopman uit de 19^e eeuw. De voornaamste functie van dit herenhuis was het imponeren van gasten tijdens diners en recepties, en dat valt er aan te merken. Alle kamers zijn rijkelijk versierd. De meesten werden bijna vanaf nul gerestaureerd, maar de zogenaamde “gouden kamer” is nog zo goed als origineel. Doel van deze ruimte: af en toe een kaartje leggen. Inderdaad, de meest ravissante zalen werden maar een paar keer per jaar van onder het stof gehaald, en in de zomer stond het hele pand zelfs leeg omdat de familie Barnaart dan in hun buitenverblijf zat. De laatste kamer van de rondleiding werd moderner gehouden en is een salon waar een hoop quotes uit de briefwisseling van de familie op de muren werd geprint. Dat geeft een aantal grappige inzichten in de etiquette van de tijd. Wie zo nodig ongevraagd de muzikale duizendpoot wil uithangen – lees: dat was ik – vind hier ook een oude piano om op te doen alsof je virtuoos bent. Leuk toch? www.museumhuizen.nl/nl/huis-barnaart

 

3.  De Jopenkerk van Haarlem: bier drinken in een oude kerk

Haarlem was in de late middeleeuwen een stad vol brouwerijen. Als één van de voornaamste brouwerssteden van het land werd Haarlems bier tot ver over de grenzen uitgevoerd. Dat gebeurde in vaten van 112 liter die jopen werden genoemd – bam: algemene kennis vergroot. Aan alle mooie liedjes komt echter een einde, en in 1916 sloot de laatste brouwerij. Daardoor moest men in Haarlem – net zoals in de rest van Nederland – met lange tanden aan de Heineken. Midden jaren negentig besloot men – hoe zou je zelf zijn na 80 jaar lauwe pis door je keelgat te hebben moeten gieten – deze tragische evolutie te keren. Men haalde een paar middeleeuwse recepten uit het stadsarchief en begon opnieuw te brouwen. Het resultaat van dit nobele werk vind je vandaag in de Jopenkerk. Dat is een ex-kerkgebouw waar nu van een brouwerij, een hip café en een restaurant te genieten valt. Wie een diner boekt zal elke gang met een ander biertje gepaard zien. Daar worden er hier namelijk een heleboel van gebrouwen: van witbier tot IPA en van zware tripels tot donker bier met een hint van chocola. Voor ieder wat wils dus, in een buitengewone locatie. www.jopenkerk.nl

 

4.  Museum Singer Laren: moderne kunst kijken in het groen

Laren en Hilversum liggen beiden in de Gooi en Vechtstreek rond Amsterdam. Tot eind 19^e eeuw was dit een regio vol schrale grond waar met wat geluk een aantal schapen op stond te gapen. Daardoor vind je er ook nu nog heel wat open heidegebied en bos. Een hoop kunstenaars trok destijds vanuit de stad hierheen omdat ze de smog en de industrialisatie beu waren. Ze zetten zich af tegen de verstedelijking en begonnen als een stel hun tijd vooruit zijnde hippies in alle rust de natuur en het boerenleven te schilderen. Omdat ze hier uitvoerig met elkaar in contact kwamen – de wekelijkse djembé-sessies waren naar verluidt tóp – zorgden ze voor een explosie in de ontwikkeling van de Nederlandse moderne kunst. Dat kunstverleden kan je komen bekijken in het Singer Laren Museum. Dit uitgebreide en moderne museum krijgt momenteel een nieuwe vleugel voor haar vaste collectie, waar je alle belangrijkste Nederlandse impressionisten en modernisten uit die tijd in terugvindt (ik drop even Mondriaan, om jullie het gevoel te geven er toch één van te kennen). Ook het grootste aantal werken van Rodin in heel Nederland valt hier te bekijken – inclusief De Denker (“Hey, maar dat ken ik ook!”). Wie de Vlaamsche leeuw graag wat ziet wapperen in Nederland, kan vanaf zeven december trouwens een expositie over Magritte, Ensor en Delvaux komen bezoeken. Een leuke opwarmer in afwachting van de nieuwe vleugel. www.singerlaren.nl

 

5.  Sanatorium Zonnestraal bij Hilversum: koffie met een vleugje TBC

Sanatorium Zonnestraal werd begin 20^ste eeuw gebouwd om TBC-lijders in op te vangen in afwachting van hun genezing. Dit eigenaardige complex ligt op de grens van de Hoge Veluwe – een mooi nationaal park – waardoor de arme zielen die er verbleven tussen het bloed ophoesten door ook nog iets leuk te hadden om op uit te kijken. Toen TBC in de loop van de jaren een steeds minder groot probleem werd – met dank aan de moderne geneeskunde: take note – kwamen de gebouwen uiteindelijk leeg te staan. Eind jaren negentig was de site verworden tot een vrij lugubere urbexlocatie. Omdat dit één van de eerste voorbeelden van modernistische architectuur in Nederland was, besloot men het geheel enkele jaren later weer te restaureren. Vandaag de dag heeft een aantal medische bedrijven en diensten er opnieuw een thuis gevonden, maar in één van de drie gebouwen wordt ook een prima brasserie uitgebaat. Zo kan je na een stevige wandeling op zoek naar burlende herten (it’s a thing) op je gemak van een warme kop koffie en een stuk taart genieten. En wie daar nee tegen zegt, is geen vriend meer van mij. www.zonnestraalhilversum.nl

 

6.  Het ietwat vreemde Raadhuis van Hilversum

Je kunt het leuk vinden of niet, maar in Hilversum valt heel wat moderne architectuur te bekijken. Een vroeg voorbeeld daarvan is de Bloemenbuurt. Dat is een hele wijk van quasi identieke arbeidershuisjes die samen één evenwichtig geheel vormen (en het bijna onmogelijk maken om na een avond flink hijsen je voordeur terug te vinden). W. M. Dudok was hiervoor de architect van dienst, en de man ontwierp naderhand ook het veel bekendere Raadhuis van Hilversum: een kolossale duploblokkendoos met een bijna vijftig meter hoge klokkentoren, maar wel een interessante plek om te bezoeken. Wisten jullie bijvoorbeeld dat elke gevel opzettelijk asymmetrisch werd gemaakt, waardoor het schaduwspel dat daaruit ontstaat de lijnen van het gebouw nog versterkt? Ik wist dat ook niet maar het is verdorie waar. Aan de binnenkant wordt het geheel wat kleurrijker en werd elke ruimte ingericht met een specifieke functie in het achterhoofd. In veel gevallen bleek deze functie “dienst doen als hoofdkwartier van Dr. Evil” te zijn, maar dat kon ook mijn verbeelding wezen. Los van de grapjes is dit een uniek gebouw, en kan je op het einde van je rondleiding tot in de punt van de toren op het dak kruipen, alwaar je op heldere dagen van een uitzicht dat tot helemaal in Utrecht reikt kan genieten. Heb je dat ook meteen gezien.

 

Hotels in Haarlem, Laren en Hilversum en algemene info

Wie alles wil weten over Amsterdam en de regio errond, surf naar: www.iamsterdam.com.

Voor specifieke info over Haarlem, ga naar www.haarlemmarketing.nl.

Voor meer info over Laren en Hilversum, bezoek www.visitgooivecht.nl.

In Amsterdam verbleef ik in het Radisson Blu City Centre, pal in het centrum. www.radissonhotels.com/en-us/hotels/radisson-blu-amsterdam

In Haarlem sliep ik in het Amrâth Grand Hotel Frans Hals. www.amrathhotelhaarlem.nl

In Hilversum kregen we onderdak in het Gooiland Hotel Hilversum. www.gooilandhotel.nl

Zin in een ander tripje richting Nederland? Klik dan hier voor m’n stuk over de Waddeneilanden. Meer into België? Lees dan alles over Diest, Limburg en Mons.