Charleroi Safari: gezellig op wandel in de lelijkste stad ter wereld

Wist je dat je een echte Charleroi Safari kan boeken? Een gids neemt je dan mee op een verbluffende toer langs al het afbrokkelende industriële erfgoed van de stad. Je loopt voorbij half ingestorte fabrieken, lege koeltorens en verlaten treinstations, en onderweg kom je een aantal erg merkwaardige figuren tegen.

 

Toen ik een jaar of zes geleden voor het eerst in Charleroi terechtkwam, was de stad door De Volkskrant net verkozen tot lelijkste ter wereld. Daar sta je dan mooi voor lul als burgemeester. Veel viel er op het eerste zicht niet tegen in te brengen. De gemiddelde straat zag er uit alsof er net een bom van zwerfvuil, marginaliteit en depressie in was ontploft. Het was laat ons zeggen Parijs niet.

Terwijl de meer voorname Carolo’s niet erg vrolijk werden van deze unieke onderscheiding, bleef één man niet bij de pakken zitten. Nicolas Buissart – kunstenaar, vrije geest en universele toffe peer – besloot onder de naam Charleroi Adventure: City Safari  een echte stadssafari op poten te zetten. Die leidde je niet tot bij de panda’s van Pairi Daiza, maar toonde op onnavolgbare wijze het gatlelijkste dat Le Pays Noir in de verpauperde vitrine had staan. Keuze was er genoeg: van verroeste fabrieken tot leegstaande zwembaden en een blik op de meest deprimerende straat van het land. Het werd een fascinerende namiddag.

 

De Charleroi Safari: gezellig op wandel in de lelijkste stad ter wereld

Jaren later sta ik aan het zuidstation opnieuw op Nico te wachten. Ondertussen werd in Charleroi voorzichtig de renaissance ingezet. Er werden nieuwe pleinen aangelegd, hier en daar doken hippe restaurantjes op en pal in het centrum werd zelfs een hypermodern shoppingcenter neergezet. De historische binnenstad ziet er vandaag al heel wat netter uit. Los van deze vernieuwingen, draait de Charleroi Safari nog altijd op volle toeren. Wat mij betreft is het één van de meest spannende, hallucinante en hilarische tours die je in België kan boeken. Snel even doen dus, voor men straks echt alles heeft opgekuist.

“Toen ik een jaar of zes geleden voor het eerst in Charleroi aankwam, was de stad net officieel tot lelijkste ter wereld verkozen. Daar sta je dan mooi voor lul als burgemeester.”

1. Trek op safari door het industriële kerkhof van Charleroi

Zin in een vreemd feit? Booyaka! Hier heb je er één hombre! Wist je dat het inwonersaantal van Charleroi de laatste vijftig jaar met zo’n 40.000 koppen gekrompen is? Toch is het nog steeds de grootste stad van Wallonië. Dat komt omdat het vroeger – met dank aan de mijnbouw en de staalnijverheid – een tijd lang ook de rijkste was. Toen de zware industrie in de jaren ’70 overal in Europa kletsen kreeg, stortte de hele economie hier in op zichzelf als een slappe soufflé. Het gevolg was de hoogste werkloosheidsgraad van het land, een hoop leegstand en een urbexparadijs dat in België z’n gelijke niet kent.

“Het hoogtepunt van de wandeling is Powerplant IM: de reusachtige koeltoren van een oude kolencentrale. De deur staat gewoon open en de binnenkant lijkt recht uit een Bondfilm te komen.”

Langs de oevers van de Samber staan nog steeds tientallen verlaten fabrieken en hangars te verkrotten, vaak beschilderd met huizenhoge, psychedelische graffitiwerken. Dat is – los van alle sociale drama’s die er mee gepaard gingen – voornamelijk een erg impressionant zicht. Kilometerslang loop je door een post-apocalyptisch Waals Tsjernobyl waar de gemiddelde fotograaf spontaan z’n broek van vol schiet.

Hoogtepunt van de wandeling is Powerplant IM: de reusachtige koeltoren van een oude kolencentrale. De deur staat gewoon open en de binnenkant lijkt recht uit een Bondfilm te komen. Hoelang alles nog blijft staan is niet geweten. Het stadsbestuur is in actie geschoten, en lijkt meer geneigd de hele boel gewoon af te breken in plaats van er iets nuttig mee te doen. Een aantal fabrieken ligt al tegen de grond. Ik zou niet te lang meer wachten met dat bezoekje.

 

2. Geniet van een dystopisch uitzicht vanop een mijnterril

Gesteld dat er niet te veel geriatrische papzakken met een pacemaker in je groep zitten, is de kans reëel dat Nico je tijdens de Charleroi Safari meeneemt naar de top van één van de mijnafvalbergen rond de stad. Het is een steile klim, maar gezien de hele rotberg eerst door mensenhanden uit de letterlijke krochten van de hel werd gehakt, moet je daar nu even niet over lopen zeiken. Het uiteindelijke uitzicht is de inspanning meer dan waard. Boven wacht een panorama van fabrieksschoorstenen, een ring die als een wurgslang de stad versmacht en een werkelijk massief betonnen expogebouw uit de jaren stilletjes dat men met wat gesponsorde graffiti heeft proberen opfleuren.

Het gaat de lelijkheid in die mate voorbij dat het weer mooi wordt. Charleroi is het stedelijke equivalent van een mopshond: het ziet er niet uit en het functioneert nauwelijks, maar je kan om één of andere reden niet anders dan het mottige beest graag zien. Dit gezegd zijnde: zelf ben ik ook geen topmodel. Maar wie niet knap is, kan maar beter interessant zijn. En wat dat betreft zit het hier best snor.

“Charleroi is het stedelijke equivalent van een mopshond: het ziet er niet uit en het functioneert nauwelijks, maar je kan om één of andere reden niet anders dan het mottige beest graag zien.”

 

3. Wacht op een trein die nooit zal komen in de spookmetro

Een kort ritje in de vuile laadbak van Nico’s gammele camionet – stoeltjes zijn voor losers – brengt ons naar de andere kant van de stad. Hier ligt de fameuze spookmetro. In de jaren zestig, toen het geld nog door ramen en deuren buiten vloog omdat de voorraad onuitputtelijk leek, besloot men een metronetwerk van acht lijnen aan te leggen. Twintig jaar later was de kassa *poef* leeg, en werd het hele project dan maar afgeblazen. Dit station was toen al volledig afgewerkt, maar er reed nooit één enkele trein door. Nul passages op meer dan dertig jaar tijd: dat zijn zelfs voor de NMBS uitzonderlijke cijfers.

Via een gat in de omheining raak je eenvoudig maar redelijk illegaal tot op de verlaten sporen, en kan je naar hartenlust je favoriete scenes uit The Walking Dead beginnen naspelen. Nicolas zelf zet hier trouwens geen voet meer binnen, omdat zijn kop ondertussen zo bekend is bij de autoriteiten dat ze de boetes blijkbaar rechtstreeks naar hem thuis sturen. Flauw.

 

4. Zing eens een schlager met de Eddy Wally van Charleroi

Het hoogtepunt van de hele tocht – al was het maar voor de blik van absolute verbijstering op het gezicht van m’n lotgenoten – is het bezoek aan de onnavolgbare Enrico. Dat is een kerel die vlak naast de metro in een piepklein ex-douanehuisje woont. De man valt met geen woorden te beschrijven, maar is met grote voorsprong mijn favoriet persoon in heel Wallonië. Hij is filosoof, filantroop, jurist en helderziende, en loste naar eigen zeggen persoonlijk de Koude Oorlog op door Gorbatsjov per brief te melden dat hij moest stoppen met die zever. Daarenboven zingt hij ook nog eens zelfgeschreven Franse chansons in zijn living, voor iedereen die om één of andere reden bij hem thuis verzeild raakt. Toen ik de vriend des huizes plots een industriële koptelefoon zag opzetten, wist ik meteen hoe laat het was. Een ontroerend enthousiast gebrachte schlager op decibelniveau Tomorrowland volgde, en blies het dak bijna tot in La Louvière. De twee Franse meisjes die mee op safari waren hielden het niet meer. Even later werden ze onder lichte dwang opgevorderd als achtergrondzangeressen.

Kijk naar de bovenstaande foto, naar alle gelaatsuitdrukkingen, naar de knipsels op de muur, naar het fabuleuze Man Bijt Hond-gehalte van het hele tafereel. Is het niet ronduit glorieus? Wat hou ik van prettig gestoorde figuren die een leven lang foert blijven zeggen en gewoon doen waar ze zin in hebben. Geniale topkerel die Enrico, en de vriendelijkheid zelve. Ik heb de CD thuis liggen moest er interesse zijn.

“Kijk naar de bovenstaande foto, naar alle gelaatsuitdrukkingen, naar de knipsels op de muur, naar het fabuleuze Man Bijt Hond-gehalte van het hele tafereel. Is het niet ronduit glorieus?”

Zo, hier eindigt m’n ontdekkingstocht door de wildste industriële jungle van België, maar niet m’n avontuur in de stad zelf. Ik mag er dan wat mee gelachen hebben, maar Charleroi is oprecht een citytrip waard. Los van de stadssafari valt hier echt wel wat te bezoeken: van interessante musea tot leuke restaurants en misschien wel de meest unieke discotheek van het land. Volgende week lees je er alles over. Stay tuned!

Voor m’n Safari in Charleroi werd ik geholpen door de ravissante Morgane van Wallonië-België Toerisme. Op hun website staan tal van tips voor elk bezoek aan de regio. www.walloniebelgietoerisme.be

Ik verbleef twee dagen in Novotel Charleroi Centre, een mooi hotel dat in het nieuwe winkelcentrum te vinden is. Het ligt op vijf minuten wandelen van het station, en wie met de auto komt krijgt als gast 50% korting in de betaalparking onder het hotel.

Alle info over de Charleroi Safari vind je via deze link: www.charleroiadventure.com.

Zin in een andere Waalse citytrip? Check dan mijn artikels over Spa en Luik. Mijn tweede artikel over Charleroi als bestemming lees je hier.